آرزو های دیرین و عدن های نوین

چند ماهی پس از ملاقات در باغ گلستان، مینا و هوشنگ که روز به روز بیشتر به هم علاقه مند می شدند با هم ازدواج می کنند. علی رغم اعتراض ها و بحث های شبه فلسفی هوشنگ و مینا در مذمت عروسی مجلل و کج خلقی ها و کارشکنی های مستقیم مینا در اعتراض به مراسم سنتی، سارا و مادر مینا مراسم عروسی مفصلی ترتیب می دهند.

مینا و هوشنگ هر دو به تحصیل ادامه می دهند و چند ماه بعد هر دو فارغ التحصیل می شوند.
هوشنگ نفر اول دانشکده بود و بنا به مقررات آن دوره، در صورت تمایل علی الاصول دانشکده می بایست او را برای گرفتن تخصص به خارج بفرستد. اما به علت سابقه حمایت هوشنگ و برادرش از نهضت ملی، بورس تحصیلی به جای هوشنگ به شخص دیگری تعلق گرفت. اگر بورس را به یکی از دوستان درسخوان هوشنگ داده بودند او نه تنها آزرده نمی شد بلکه از صمیم قلب برایش آرزوی موفقیت می کرد. اما بورس را به یکی از ضعیف ترین شاگردهای کلاس دادند که هنری جز جاسوسی و سخن چینی نداشت. در سال های قبل از کودتا سخن چینی او مشکلی ایجاد نمی کرد چون در دانشگاه، استاد یا مدیر سخن چین پروری نبود. اما ا ز بعد کودتا، فساد دانشگاه را فرا گرفت. از همان زمان نان این همکلاسی -که طرفداران نهضت را لو می داد- در روغن بود. بورس تحصیلی هم به علت این گونه خوش خدمتی ها نصیب او شد. هوشنگ به شدت از این ماجرا دلتنگ و دلچرکین شد. حتی می خواست جلای وطن کند ودیگر برنگردد. اما سارا می گفت: " این واقعیت زندگی در اینجاست . عده ای یک شبه با خوردن حق دیگران بالا می روند. اما باور کن این جور آدم ها مانند حباب روی آب هستند. من از این ها زیاد دیده ام. با همان سرعت که بالا می روند به زمین می خورند. سیاست خانواده ما از قدیم پیشرفت آهسته و پیوسته بوده. اگر فکر خود را بیش از اندازه با این مسایل در گیر کنی از پیشرفت آهسته و پیوسته باز می مانی. ظلمی را که به تو شده فراموش کن تا ذهنت آزاد باشد و بتوانی راه های دیگری برای رسیدن به هدفت پیدا کنی." هوشنگ مثل همیشه حرف سارا قبول می کند. سارا به او می گوید:"من و آقا ودود سال هاست که برای تخصص تو پول جمع می کنیم. بورس را فراموش کن. ما هزینه زندگی شما را در پاریس می پردازیم." اما هوشنگ قبول نمی کند و می گوید:"اونایی که ده سال از من کوچک ترند نه تنها دیگه از پدر و مادرهاشون پول نمی گیرن بلکه به اونا کمک مالی هم می کنن. من نمی تونم خودم را راضی کنم که باز هم از شما پول بگیرم. ببخشید! ازتون ممنونم اما غرورم اجازه نمی ده. مدتی کار می کنم و پس انداز می کنم و بعد برای تخصص می رم."

سارا جواب می دهد:"مینا چی؟ اون خیلی وقته که آرزو داره که به پاریس بره." هوشنگ جواب می ده:"پدر مینا هم می گفت که خرج ما را در پاریس تقبل می کنه اما من قبول نکردم. به مینا هم گفتم که اگر او می خواد بره از نظر من مانعی نداره. من نمی خوام مانع رسیدن او به آرزوهاش بشم. اما مینا می گه که با هم می ریم. مینا کاملا احساس منو در مورد عدم قبول کمک مالی از شما و پدر و مادر او درک و تایید می کنه .می دونین که مینا مدتیه به طور آماتوری روی هنر عشایری ایل شاهسون کار می کنه. می گه از فرصت استفاده می کنه و مطالعه شو در این زمینه گسترش می ده. با یک شرقشناس فرانسوی هم مکاتبه کرده. ظاهرا اون ور، به این جور مطالعات خیلی علاقه مندند."

اما احتیاجی به صبر کردن و فرصتی برای مطالعه در هنر عشایری پیش نمی آید! به زودی هوشنگ موفق می شود که از یک دانشگاه فرانسه بورس تحصیلی بگیرد. از گرفتن این بورس هم خوشحال است هم ناراحت. علت ناراحتی او فکری است که دایم آزارش می دهد: "چرا باید یک دانشگاه فرنگی بیشتر از دانشگاه شهر من برای تحصیل من اهمیت قایل شود؟! معرفت هموطنانم کجا رفته؟! آن هم با کودتا تمام شد؟!"

با این حال از لحظه ای که مینا و هوشنگ پا در پاریس می گذارند علی رغم دلربایی های این شهر زیبا مصمم هستند که به ایران باز گردند. مینا و هوشنگ از جمع های ایرانی مقیم خارج که ایران را مترادف با فلاکت می دانند حذر می کردند. تصویر این دو از ایران, فلاکت وبدبختی نبود. تصور این دو از ایران "عدن ها ی کوچکی" بود که مادرهایشان با عشق و ذوق و سلیقه از یک سو و با تعقل و حسابگری و کار و تلاش مداوم از سویی دیگر –در سخت ترین و آشوبناک ترین دوره ها- پدید آورده بودند. هدف این دو هم ساختن عدنی نو بود .البته نه دقیقا عدنی مانند عدن های مادرشان مستور پشت دیوار های ضخیم یک خانه بزرگ در یک محله اعیانی! عدنی که این دو در ذهن داشتند دیواری که با چشم دیده شود نداشت. عدن این دو بیشتر در زندگی حرفه ای شان معنی پیدا می کرد. آری! این دو می خواستند که پس از بازگشت به ایران در چارچوب زندگی حرفه ای خود عدنی کوچک با استاندارد های جهانی بسازند. برای همین سعی می کردند از لحظه لحظه مدت اقامتشان در خارج برای رسیدن به این هدف استفاده کنند. سعی می کردند تا آنجا که در توان دارند معلومات و قابلیت لازم برای ساختن چنین عدنی را فرا گیرند و مقدمات و ملزومات آن را تا حد امکان فراهم سازند.
همان گونه که آرزو ی دیرین سارا بود هوشنگ در پاریس تخصص پوست و مو گرفت. مینا هم از فرصت استفاده کرد و وارد جامعه هنری پاریس شد و دوره های گوناگون آموزشی گذراند. هوشنگ از کودکی به مکانیک علاقه مند بود و به همراه پدرش در کارگاه کوچک خانه خرت و پرت مکانیکی ابداع می کردند ومی ساختند. هوشنگ در بین تخصص های پزشکی، ارتوپدی را نزدیک ترین رشته به این علاقه یافت. برای همین هوشنگ می خواست در این زمینه نیز تخصص داشته باشد. برای گرفتن تخصص دوم هوشنگ و مینا به آمریکا رفتند. آنجا هم به هوشنگ کمک خرج تحصیلی می دادند. دو فرزند هوشنگ و مینا در آمریکا به دنیا آمدند. پس از دنیا آمدن بچه ها، مینا فعالیت های هنری و ادبی خود را محدود تر کرد و دیگر به صورت حرفه ای به این کار نپرداخت. اما به طور تفننی همواره علایق خود را دنبال می کرد. پس از گرفتن تخصص دوم ، مینا و هوشنگ به ایران و به شهر خود باز گشتند و برای ساختن عدن هایی که در ذهن داشتند کمر همت بستند.

ادامه دارد...