لطفا تا آخر بخوانید

در اسلك همه ساله يك مدرسه تابستاني بزرگ برگزار مي شود. در سال آخري كه آنجا دانشجو بودم عنوان همايش ده سئوال بزرگ فراروي فيزيكپيشگان انرژي هاي بالا بود. يكي از سخنرانان با ذوق مسابقه اي ترتيب داد و از شركت كنندگان خواست تا سئوال يازدهم را مطرح كنند. به بهترين سئوالي كه مطرح شد جايزه مي داد. مسابقه را من بُردم. سئوالي كه مطرح كرده بودم اين بود كه آيا ناوردايي لورنتس شكسته يا نه. به عنوان برنده ي اين مسابقه به من فرصت دادند تا ده دقيقه در اين باره صحبت كنم و نشان دهم چرا عقيده دارم اين سئوال مهم است. کمی درباره ی تاريخچه ي تقارن هاي فضا و زمان حرف زدم. از دوران فلاسفه طبيعي يونان باستان شروع كردم. مخصوصا كمي روي مكاتبات ابن سينا و ابوريحان مانور دادم . قضيه فلک التدویر و epicycle ها را یاد آوری کردم تا به دوران مدرن رسيدم.معرفي میدان اسكالر براي حل مشكلات مختلف را به ماجراي epicycle تشبيه كردم كه ظاهرا بزرگاني كه آنجا نشسته بودند از تشبيه من خيلي خوششان آمد. خلاصه كلي خوش گذشت.

در آن مسابقه دانشجويي به شوخي سئوال معروف بچه كوچولو ها را پرسيده بود:Where do the babies come from?

كسي كه مسابقه را برگزار كرده بود در سالن بزرگ همايش آن دانشجو را فراخواند و به شوخي گفت:"حالا كه به این سن رسيده اي و هنوز جواب را نگرفتي بهتره بدوني جوابش همونه كه لك لك ها نی نی ها را مي آورند! (عکس ها را ببینید! )

افرادی که به خاطر اجداد چند هزار سال خود و آن چه را که عظمت می خوانند خود را برتر از دیگر اقوام می دانند مرا بی اختیار به یاد همین ماجرا می اندازند. گویا این جماعت فراموش می کنند که بقیه هم پدر ومادری داشته اند و پدر ومادر آن ها هم پدران و مادرانی و الی آخرکه برسیم به آن اجدادمان مشترکمان که پنجاه هزار سال پیش همگی در آفریقا می زیستند.
به گمانم این جماعت گمان می کنند بقیه مردم دنیا از زیر بُته بیرون آمده اند! از دیگر اقوام هم که بپرسید می گویند کله ی پدران ما شبیه کله ی شیر بود. آنها هم بلدند آسمون و ریسمون ببافند تا نشان دهند سروری در جهان برازنده قوم آنان است وبس. آنان هم بلدند که گله گذاری کنند و بگویند اگر فلان قوم متهاجم که وحشی ترین وحشیان جهان هستند نبودند حالا ما بر دنیا سروری می کردیم. آنان هم می توانند با خیال پردازی همه دستاوردهای بشری را به خود نسبت دهند و تمام وقایع تاریخی مرتبط با وحشیگری های پدران خودشان را وقتی که بر اریکه ی قدرت تکیه زده بودند انکار کنند و یا به دسیسه ی وزیری از قوم دیگر منسوب کنند. حَرفه دیگه؛ مالیات که نداره!!! حتی یک نفر باهوش متوسط رو به پایین هم می تواند از پس این گونه ادعاها و آسمون ریسمون بافتن ها و گله گذاری ها و خیالبافی ها بر آید. خوشبختانه یا متا سفانه در بین هر قومی از اقوام بشر افراد با درجه ی هوشی متوسط هستند که همین گونه ادعا ها را می کنند.

آن چه که هوش بیشتر می خواهد درس گرفتن از تاریخ است. آن چه که شجاعت و هوش را توامان می خواهد نگاه انتقادی به گذشته ها و آموختن از اشتباهات است. آن چه که هوش و علم و هنر می طلبد نوشتن داستان و ساخت فیلم تاریخی است. آن چه که هوش و عقل معاش می خواهد استفاده ی اقتصادی از تاریخ و میراث گذشتگان است: چه از طریق جذب توریست و چه از طریق صدور فیلم و دیگر کالاهای فرهنگی الهام گرفته شده از تاریخ و اساطیر.

بالاخره ، هوش و ذکاوت وعقل معاش و زیرکی و کاردُرُستی برای دانشگاهیان در آن است که همکاران خارجی یا همکاران از دیگر شهرهای ایران را که آمد و شد آنها به قوی تر شدن گروه تحقیقی می انجامد به بهانه ی تماشای آثار تاریخی به خرج خودشان بکشانند وبیاورند به دانشگاه یا پژوهشگاه. آن گاه چنان شعله ی بحث علمی وهمکاری را بالا بکشند که فرصت زیادی برای گشت و گذار نماند!!