جمعه ي پيش يادداشتي در اين وبلاگ گذاشتم با عنوان تعامل به جاي تقابل. جاداشت روي اين يادداشت بحث هاي زيادي در بگيرد تا موضوع براي همه مان روشن تر شود. اما تعداد نظرهاي خوانندگان روي يادداشت نسبتا كم بود. به نظرم علت اتفاقاتي بود كه در اين هفته افتاد. اتفاقا اين بحث من با دستاوردهاي زندگي حرفه اي پربركت بزرگ مرد فيزيك ايران، پروفسور يوسف ثبوتي ارتباط نزديكي دارد. همان طوري كه گفتم از اين جهت دكتر ثبوتي مي تواند براي ما يك الگو باشد. منظورم اين نيست كه راه افراط بپوييم و در تمجيد از پروفسور ثبوتي همان راهي را برويم كه برخي در تجليل از پروفسور حسابي رفته اند. منظورم آموختن از قابليت هاي واقعي دكتر ثبوتي است. به نظر من (حداقل) سه مورد از ويژگي هاي شخصيتي دكتر ثبوتي الگو قرار دادني است: (1) اميد به آينده و نسل جديد (2) شور وشوق ياد گرفتن . دكتر ثبوتي مرا به ياد اين شعر قديمي مي اندازد: توانا بود هركه دانا بود/ز دانش دل پير برنا بود. (3) شناختن ساختار هاي آشكار و نهان جامعه ي ايران و به رسميت شناختن آنها و استفاده ي درست از آنها.
اين مورد سوم مورد بحث من در يادداشت مزبور بود. واقعا اين موضوع جاي بحث بيشتري دارد. جا دارد كه خاطره هايمان را در اين باره براي هم تعريف كنيم و از آن بياموزيم. منتظر نظرات سازنده ي شما در اين باره هستم.
۱۲ نظر:
اين هم از نظر يك رياضي پيشه در مورد دكتر ثبوتي:
http://homesickness-days.blogspot.com/2010/08/blog-post_21.html
در وبلاگ آمده:
«یادمان نرود که تمام ساختمان ها و زمین های مرکز، وقف هستند و خیرینی چون حاج آقا ترکمان، تنها به خاطر شهرت دکتر ثبوتی حاضر به مشارکت در این امور خیریه شدند.»
اگر دكتر ثبوتي آن شناخت را كه عرض كردم نمي داشت، علي رغم مقام علمي اش در رشته ي فيزيك، افرادي مانند حاج آقا تركمان براي مركز زنجان اين گونه مايه نمي گذاشتند.
بعد از اين اتفاقات اخير و رد و بدل شدن ايميل هاي فراوان بين دانشجويان تحصيلات تكميلي زنجان مبني بر اظهار تاسف از اين اتفاق، دكتر ثبوتي ايميلي به دانشجويان مركز فرستادند و چون اين ايميل همانطوري كه شما هم به اين بعد شخصيتي دكتر ثبوتي اشاره كرديد سرشار از اميد بود در زير آوردم :
نامه پرفسور ثبوتي به دانشجويان
دانشجويان عزیز
دیشب تا ساعت 3 بعد از نیمه شب ایمیل های شما را می خواندم. از همه تان به خاطر تبریک های زاد روز من و نگرانی هایی که نسبت به احتمال رکود در روند علمی و پژوهشی دانشگاه دارید صمیمانه سپاسگزارم. باید اذعان کنم یک نکته در نوشته هایتان تا اندازه ای پریشانم کرد و آن تکرار کلمه "تاسف" بود. مگر بار ها در جمع و غیر جمع٬ خوش بینی مرا نسبت به آینده ندیده اید که معتقدم امروزمان بهتر از دیروزمان است و دلیلی ندارد فردایمان بدتر از امروزمان باشد. من که سنی پشت سر گذاشته ام و چنین می اندیشم چه دلیلی دارد شما که زندگی را با تمام شکوه اش در پیش رو دارید بنشینید و به هر چیز کوچکی که اتفاق می افتد٬ و چه بسا خیر هم هست٬ تاسف بخورید. آنچه که اتفاق افتاده بی اهمیت است. یک مقام مسئول٬ مسئول زیر دستش را عوض کرده و کس دیگری به جایش گذاشته است. دنیا عوض نشده است. من تنها اتاق کارم را عوض خواهم کرد و چه بسا فارغ از دغدغه های مدیریتی فرصت یاد دادن و یاد گرفتن بیشتری هم خواهم داشت. الحمدلله که معارفه رئیس جدید دانشگاه انجام گرفته و انشاالله مبارک است. به همه شما توصیه می کنم اعتبار هر دانشگاه در پویائی و اعتبار هر دانشجوئی در دانشجوئی اش است. مواظب باشید این امتیاز را از دست ندهید. کوتاه فکران و کج اندیشان در همه جا هستند و می توانند سنگ پیش پا باشند ولی نه آن اندازه که بتوانند همه را و همه چیز را جلو بگیرند. از روز یکشنبه دوباره در زنجان خواهم بود.
بعد از اين اتفاقات اخير و رد و بدل شدن ايميل هاي فراوان بين دانشجويان تحصيلات تكميلي زنجان مبني بر اظهار تاسف از اين اتفاق، دكتر ثبوتي ايميلي به دانشجويان مركز فرستادند و چون اين ايميل همانطوري كه شما هم به اين بعد شخصيتي دكتر ثبوتي اشاره كرديد سرشار از اميد بود در زير آوردم :
نامه پرفسور ثبوتي به دانشجويان
دانشجويان عزیز
دیشب تا ساعت 3 بعد از نیمه شب ایمیل های شما را می خواندم. از همه تان به خاطر تبریک های زاد روز من و نگرانی هایی که نسبت به احتمال رکود در روند علمی و پژوهشی دانشگاه دارید صمیمانه سپاسگزارم. باید اذعان کنم یک نکته در نوشته هایتان تا اندازه ای پریشانم کرد و آن تکرار کلمه "تاسف" بود. مگر بار ها در جمع و غیر جمع٬ خوش بینی مرا نسبت به آینده ندیده اید که معتقدم امروزمان بهتر از دیروزمان است و دلیلی ندارد فردایمان بدتر از امروزمان باشد. من که سنی پشت سر گذاشته ام و چنین می اندیشم چه دلیلی دارد شما که زندگی را با تمام شکوه اش در پیش رو دارید بنشینید و به هر چیز کوچکی که اتفاق می افتد٬ و چه بسا خیر هم هست٬ تاسف بخورید. آنچه که اتفاق افتاده بی اهمیت است. یک مقام مسئول٬ مسئول زیر دستش را عوض کرده و کس دیگری به جایش گذاشته است. دنیا عوض نشده است. من تنها اتاق کارم را عوض خواهم کرد و چه بسا فارغ از دغدغه های مدیریتی فرصت یاد دادن و یاد گرفتن بیشتری هم خواهم داشت. الحمدلله که معارفه رئیس جدید دانشگاه انجام گرفته و انشاالله مبارک است. به همه شما توصیه می کنم اعتبار هر دانشگاه در پویائی و اعتبار هر دانشجوئی در دانشجوئی اش است. مواظب باشید این امتیاز را از دست ندهید. کوتاه فکران و کج اندیشان در همه جا هستند و می توانند سنگ پیش پا باشند ولی نه آن اندازه که بتوانند همه را و همه چیز را جلو بگیرند. از روز یکشنبه دوباره در زنجان خواهم بود.
هر چند از بركناري پرفسور ثبوتي خيلي غمگين شدم ولي از واكنش نشان دادن و ديدن تلاش جامعه فيزيك ايران براي بازگرداندن دكتر ثبوتي خيلي اميدوار شدم. به نظر من مقصر اصلي در اتخاذ تصميم به بركناري دكتر ثبوتي ما خودمون هستيم. با وجودي كه من زياد در جريان تغييرات و تصميمات اتخاذ شده در دانشگاهها نيستم ولي شاهد دستوراتي (از بالا) بوده ام كه با وجود ناراضي بودن، به انجام آن تن داده ايم يا داده اند. اگر زماني قبل تر از اين در مقابل بعضي دستورات غيرمنطقي سكوت اختيار نكرده بوديم شايد امروز شاهد بركناري دكتر ثبوتي نبوديم. به عقيده من تصميماتي نسنجيده مثل بركناري دكتر ثبوتي، علاوه بر لطمه به بعد علمي، باعث زير سوال رفتن شخصيت دانشمندان ما هم ميشود. ما نبايد اجازه دهيم با شخصيت هاي علمي بدين گونه رفتار شود!!! از وقتي اين خبر را شنيده ام احساس مي كنم كه به من، به دكتر ثبوتي و به جامعه علمي فيزيك، خواسته يا ناخواسته توهين شده است.
وجود دكتر ثبوتي همواره باعث ثبات و آرامش در مركز تحصيلات تكميلي زنجان بوده و هست. به هر گوشه اي از موسسه اي كه به دست توانمند ايشان تاسيس شده بنگريد زكاوت و پشتكار اين مرد بزگ رو مي بينيد. ايشان چهره اي محبوب بين دانشجويان اساتيد و حتي مردم كوچه و بازار هستند. دكتر ثبوتي همواره ما را بچه هاي خويش خطاب مي كرد و با وجودي كه از نظر علمي و شخصيتي در جايگاهي بسي بالاتر از ما قرار داشتند هيچگاه اين موضوع نياز به يادآوري نداشت چون حتي از ظاهر متين ايشان هم ميشد، فهميد. همواره با طمانيه اي خاص رفتار مي كند كه تحسين هر كسي را برمي انگيزيد و لذت خاصي در مصاحبت ايشون هست. از ديگر صفاتي كه به وضوح ميشه در ايشون ديد اعتمادي بود كه به بچه ها داشت. همواره از آموختن لذت مي برند و هيچ گاه از تلاش براي آباداني علمي و ساختماني مركز فرو گذار نبودند.
يادم مياد سال 79 بدو ورود ما به مركز ما رو به دفترشون برد و گفت: ببينيد آقاجان(تكيه كلام دكتر هست) استعداد 1% و پشتكار 99% در موفقيت نقش داره. يادمه بعد از اون زمان چندين بار ديگه هم اين جمله رو از زبان ايشون شنيدم
در زير به برخي نكات ظريف ولي مهم كه دكتر ثبوتي رعايت كرده است اشاره مي كنم. به نظرم همين ظرافت ها در محبوب دل ها شدن دكتر ثبوتي نقشي كليدي داشته.
مطالب را به ترتيبي كه به ذهنم مي رسد مي گويم.
شناخت من از دكتر ثبوتي دورادور است. دوستاني كه بيشتر با ايشان در ارتباط هستند حتما گفتني هاي بسيار دارند.
دانشگاه تحصيلات تكميلي زنجان خارج از شهر واقع است. در منطقه اي به نام گاوه زنگ. (حداقل آن موقع ها كه ما رفته بوديم خارج از شهر بود).
دكتر ثبوتي اصرار مي كند كه حتما در آدرس دادن و ... روي گاوه زنگ تاميد شود.
اين نمود احترام دكتر ثبوتي است به مردم منطقه.
تاسيس يك مركز بين المللي در يك منطقه نيمه روستايي در خارج از شهر زنجان مي توانست يك نوع شوك فرهنگي وارد آورد و تنش ها و تبعات ناخواسته اي هم براي مردم منطقه و هم دانشجويان و محققان در پي داشته باشد.
با تدبير و احترام و قدرداني اي كه دكتر ثبوتي نشان داده (كه نمود آن همان تاكيد به نام گاوه زنگ است) به جاي تنش همكاري و همياري مسالمت آميز به وجود آمده.
دانشگاه تحصيلات تكميلي زنجان حصار ندارد. در ورودي خوش آمد گفته مي شود (چه قدر شبيه دانشگاه صنعتي شريف است!!!!!!!).
اين يكي ديگر از نمودهاي احترام دكتر ثبوتي به مردم منطقه است.
مردم منطقه دانشگاه را مال خودشان مي دانند براي همين برايش مايه مي گذارند.
بيست سال پيش كه مركز تاسيس شد كودكان در زنجان و گاوه زنگ در گهواره بودند كه اكنون سال 2-3 دانشگاهند. آن كودكاند ديروز و جوانان امروز به نوعي در سايه ي اين دانشگاه كه آن را از آن خود مي دانستند بزرگ شده اند. طبيعي است احترام علم و عالم در ذهن آنان معنايي عميق مي يابد.
بيشتر ما دانشگاهيان در پي تاسيس يك مركز جديد نيستيم.قرار هم نيست هركسي بلند شود و براي خودش يك مركز جديد بزند! اگر اين جوري شود بايد گفت جامعه علمي بيمار است! اما تك تك ما نياز داريم قدري از دكتر ثبوتي در مورد شناخت ساختارهاي جامعه و... بياموزيم. به هر حال هر كدام از ما در مقطعي از زندگي حرفه اي خود يك سري مسئوليت هاي اجرايي به عهده مي گيريم و نياز داريم كه با جامعه خارج از جامعه دانشگاهي به عنوان يك عضو از جامعه ي دانشگاهي ارتباط برقرار كنيم.
بايد بدانيم در چنين شرايطي چگونه بايد رفتار كنيم.
به علاوه گفتار نادرست يك عضو دانشگاهي حتي اگر هيچ مسئوليت اجرايي هم نداشته باشد (مانند همان استادي كه عرض كردم حكم اعدام از كلاس صادر مي كرد) مي تواند مردم را از دانشگاه و دانشگاهي دلزده كند.
سلام!
خانم دکتر این چند روز که نوشته‌های شما رو در مورد دکتر ثبوتی خوندم یه فکری به سرم زد که هی خواستم جلوی خودم رو بگیرم و نیام بگم اما نشد!
این چند روز همش دارم به این فکر می‌کنم که چرا شما هم کاری مشابه کار دکتر ثبوتی برای تبریز نمی‌کنید؟
به نظرم تبریز خیلی پتانسیل داره برای اینکه یه مرکز تحقیقاتی بزرگ و پیشرفته مثل آی پی ام در زمینه فیزیک (چه فیزیک تجربی و چه نظری) داشته باشه. نمیشه شما هم یه مرکز پژوهشی اونجا تاسیس کنید؟فکر کنم اگه شما یه مرکز تحقیقاتی کوچیک هم اونجا تاسیس کنید بعد از بیست سال میتونه از آی پی ام هم جلو بزنه!
قطعا تبريز خيلي پتانسيل داره. هم از نظر انساني و هم از نظر زير ساخت ها. امكاناتي مانند پرواز مستقيم از تبريز به استانبول خيلي مي تونه به شكوفا تر شدن يك مركز بين المللي كمك كنه.
خيلي دوست دارم همچين كاري بكنم! رويا هايي هم در سر دارم. اما هر كاري يك سني داره. دكتر ثبوتي الان 78 سال دارند. وقتي مركز زنجان را تاسيس كردند از الان من حدود 25 سال بزرگ تر بودند. سال ها در دانشگاه شيراز كار آكادميك كرده بودند و تجربه ي كار اجرايي و علمي رصدخانه ابوريحان را داشتند. رئيس بخش فيزيك دانشگاه شيراز بودند رئيس و موسس رصد خانه بودند و...
طبعا وقتي برگشتند به شهرشون دانشگاهياني كه عموما از ايشان جوان تر بودند از ايشان حرف شنويي داشتند.
استادان دانشگاه تبريز به من خيلي لطف دارند. چند سال پيش كه من رفتم تبريز و سمينار دادم احساس غرور پدرانه اي در چهره شان بود. اما مرا در قامت يك فرزند مي بينند نه در قامت رئيس پژوهشگاه يا موسس آن!
خودم من هم آن قدر تجربه ندارم. فعلا بايد روي كار صرفا علمي و تحقيقي تمركز كنم. اگر از الان بيافتم توي خط كار اجرايي در آن سطح از نظر علمي به اندازه ي كافي رشد نمي كنم.
به علاوه نظر شاهين هم هست. من كه تنهايي نمي تونم پاشم برم.
«پدر ثبوتي يا پروفسور ثبوتي» عنوان يادداشت خواندني زير است:
http://vaaez.blogspot.com/2010/08/blog-post_25.html
مستقل از دكتر ثبوتي و دستاوردهايشان اگر نظري درباره ي يادداشت من با عنوان «تعامل به جاي تقابل داريد» لطفا بيان بفرماييد.
ارسال یک نظر