دوسالگي منجوق: دستاوردها و چشم اندازها

نزديك شش است كه من و همسرم، شاهين، به ايران باز گشته ايم. در اين مدت فراز و نشيب هاي بسياري پشت سر گذاشته ايم اما تا به اين جاي كار من از بازگشتنمان راضي هستم. هيچ وقت به بازگشتن به ايران وماندن در آن به صورت يك فداكاري نگاه نكردم. در واقع نظر خوشي نسبت به اين ديدگاه ندارم. در اين داستان نظر خود را در اين مورد به طور نمادين بيان كرده ام. در اين شش سال به اين نتيجه رسيده ايم كه فعاليت هايمان را روي زمينه هايي متمركز كرديم كه خيلي وابسته به شرايط خارج از كنترل ما نباشد.
ازحدود 3 سال و نيم پيش وبلاگ نويسي را شروع كردم. فانتزي شكست عنوان اولين يادداشت من در هموردا بود. داستان بيژن و مايكل من -كه در زمان خود ابتكاري بود و خيلي هم مورد توجه واقع شد-يادگار دوران وبلاگ نويسي من در همورداست. اولين نوشته ي من در منجوق- كه دقيقا دو سال پيش منتشر شد- باز هم راجع به «فانتزي شكست» است. درست است كه وبلاگ منجوق وقت نسبتا زيادي از من مي گيرد، اما وقتي كه براي اين وبلاگ مي گذارم بازده چند برابر دارد. منجوق از گوشه و كنار دنيا و گوشه و كنار ايران خواننده دارد. با عقيده و مسلك هاي گوناگون، مرد و زن، با گرايش هاي سياسي مختلف، از قوم هاي مختلف ايران ، از مشاغل و رشته هاي مختلف، از خانواده هاي غني و فقير و... روز به روز هم بر اين گوناگوني و تنوع افزوده مي شود. براي من جاي بسي افتخار است كه وبلاگي دارم كه در آن همه ي اين افراد احساس در خانه بودن مي كنند. علي رغم اين گوناگوني ظاهري، خوانندگان منجوق مشتركات فراواني دارند. اين اشتراكات مي تواند مبناي ايجاد يك جمع باشد. مي خواهم از پاييز امسال به طور مرتب يك سري جلسات با حضور خوانندگان منجوق بگذارم. يك طرح اوليه از آن در ذهنم هست. هدف اين جلسات مي خواهم جوابگويي به اين سئوالاتي از اين قبيل باشد: در زندگي دنبال چه هستيم؟ موفقيت در چيست؟ چگونه مي توان به موفقيت دست يافت؟ تعادل پايدار بين دنبال ماديات ومعنويت بودن ، سنتي و مدرن بودن، ... چيست؟ منظورم صرفا فلسفه بافي يا نقل آراي بزرگان نيست. (هرچند شايد بخشي از بحث اين گونه باشد.) اما هدفم بيشتر ايجاد يك ذهنيت عملگرايانه است. اگر چنين جمعي دوام پيدا كند و در همين راستا حركت كند پس از چند سال مي تواند پاسخگوي نياز هاي گوناگون افراد جمع باشد. اگر افراد جمع از خود قابليت و صداقت نشان دهند و اعتماد هم را جلب كنند مي توانند ياري بخش هم در اين دوران پرتلاطم باشند و طوفان هاي بسياري پشت سر بگذارند.

از سياست، مسايل جنجال برانگيز وحساسيت برانگيز مذهبي ، از روابط و ژست هاي روشنفكري و رفتارهاي خارج از هنجارهاي قابل قبول جامعه و... حذر مي كنيم تا جمع مان پايدار بماند وادامه پيدا كند و ثمر دهد. چنين جمعي مي تواند خيلي ها را از تنهايي به در آورد و به آنها انگيزه ي تلاش دهد. ترويج علم (سخنراني علمي) و كمك هاي انساندوستانه از برنامه هايمان خواهد بود. همچنين انتقال تجربه هايمان در مسايل مالي و نكات عملي در زندگي ديگر از برنامه هايمان خواهد بود. منظورم مسايل اقتصادي در مقياس فردي و خانوادگي است نه حرف هاي بي سر وته در مورد اقتصاد جهاني و ملي كه خارج از حيطه ي عملكرد و كنترل و همچنين معلومات ماست. منظورم صحبت درباره راه هاي ابتكاري پول در آوردن و پس انداز كردن و سرمايه گذاري كردن-البته از راه قانوني و اخلاقي و ترجيحا مدرن و علمي- است. اگر كسي پولدار شدن را هدف خود در زندگي بداند من او را تقبيح نمي كنم. اما هدف من پولدار شدن در زندگي نبوده و نيست. هدفم از اين برنامه ها هم تشويق در اين جهت نيست. با اين حال همه ي ما در مورد مسايل مالي بايد آن قدر هشيار باشيم تا گليم خود را از آب بكشيم و سربار ديگران نباشيم.


مي خواهم نظرات شما را راجع به اين ايده بدانم. به خصوص مي خواهم پيشنهاد هاي شما را در موارد زير بشنوم:
(1) چه كنيم منجوق خوانان مقيم شهرستان ها و خارج نيز در جلسات شركت كنند؟
(2) چه كنيم كه جمع از مسير اصلي خود منحرف نشود؟
(3) چه نوع سئوالاتي را مطرح كنيم؟
(4) با آنان كه نظم جلسات را به هم مي زنند يا بحث را منحرف مي كنند چه كنيم؟
(5) اگر احساس كرديم يكي با منفي بافي از جمع انرژي مي گيرد چه كنيم؟
(6) بناست بعد از چند سال كه افراد گروه اعتماد هم را جلب كردند اين جمع ياري دهنده ي هم باشند (در مسايل مالي، از نظر كمك و پرستاري، از نظر فكري و از هر نظر ديگر). اگر ان شا الله به اينجا برسيم عده اي سبز خواهند شد كه مي خواهند فقط سرويس بگيرند بي آن كه خود كاري كنند. با آنها چه كنيم؟ چگونه جلوي ورود آنها را بگيريم. اگر به اينجا برسيم سر و كله ي شارلاتان ها ودروغگويان و خالي بندان هم پيدا مي شود. با آنها چه كنيم؟
(7) چند وقت يك بار دور هم جمع شويم؟
(8) چه گونه بين سرويس دادن و سرويس گرفتن تعادل برقرار كنيم؟ فراموش نكنيم كه ادامه اين چنين جمعي در گرو اين تعادل است.
(9) آيا صورت جلسه بنويسيم؟ آيا صورت جلسه ها را در وبلاگ منتشر كنيم؟ آيا در آخر جمع بندي كنيم؟
(10) من شخصا به شفافيت معتقدم اما شايد كساني نخواهند در وبلاگ از آنها نام برده شود. در اين مورد چه استراتژي اي داشته باشيم.
(11) فكر مي كنيد چند نفر مايل به شركت باشند؟ (جلسات روزهاي جمعه تشكيل خواهد شد.)
(12) آيا نكته ي ديگري به ذهن شما مي رسد كه قبل از اين كه جلسات را شروع كنيم بايد روشن شود؟ آيا لازم است يك اساس نامه بنويسيم؟
(13) نحوه اداره ي جلسات چگونه باشد؟
(14) چه مسايل ديگري براي طرح شدن در اين جلسات مفيد هستند؟
(15) يك مرامنامه-نظير آن چه كه من قبلا نوشته بودم- ضروري است. كدام مفاد آن مرامنامه را بهتر است عوض كنيم؟ چه ماده ي جديدي به آن بيافزاييم؟
(16) آيا لازم است كار خاصي كنيم تا اقليت ها نيز در جلسات ما شركت كنند يا خود آنها اگر مانعي نباشد مي آيند؟ چه كنيم كه احساس مانع نكنند؟ خيلي مايلم دانشجويان خوابگاهي در جلسات حضور پيدا كنند. همين طور مي خواهم همسالان من كه فرزند كوچك دارند بيايند. چنين جمع خانوادگي مي تواند احساس «درخانه بودن» ايجاد كند.
(17) و مهمتر از همه آن كه چه كنيم تا جلوي ورود نوابيغ را بگيريم. (نوابيغ اصطلاحي است كه ما به كساني كه از فيزيك هيچ نمي دانند اما ادعا مي كنند كه اينشتين را ضربه فني كرده اند اطلاق مي كنيم.)