توريسم و مشاهير شهرمان

به دنبال يادداشت قبلي ام بحث هاي مفصلي شد در مورد اين كه يك وبلاگ گروهي بهتر است چگونه اداره شود. اگر به افتتاح يك وبلاگ به منظور جذب توريست جدي فكر مي كنيد شايد مفيد باشد بخش نظرات يادداشت قبلي را مطالعه كنيد. بحث ها پراكنده بودند. من خودم نتيجه اي گرفتم كه به نظرم ارزش پرداختن به آن را دارد. ببينيد يكي ديگر از مزيت هاي تلاش براي جذب توريسم اين است كه ما ناگزير مي شويم با شخصيت هاي تاريخي كه از شهرمان برخاسته اند به نوعي آشتي كنيم! يعني حب و بغض را كنار بگذاريم و اين واقعيت را بپذيريم كه چه آنها را بپسنديم و چه نپسنديم كساني كه از بيرون نگاه مي كنند، اين شخصيت ها را برخاسته از شهر و ديار ما مي بينند و خانه و محل كار و فعاليت آنها را بخشي از هويت شهر ما مي انگارند! براي اين كه در جذب توريست موفق عمل كنيم بايد از همه ي پتانسيل ها استفاده كنيم از جمله مكان هايي كه دليل مشهور بودن آنها همان شخصيت است. (حال اين شخصيت مي خواهد از نظر ما مثبت باشد يا منفي!)
معرفي اين مكان ها به توريست لزوما به معناي تاييد شخصيت نيست. وسيله اي است براي بيزنس و كاسبي! بيزنس و كاسبي اي كه مي تواند ديو بيكاري- و معضلات اجتماعي اي كه از بيكاري به وجود مي آيد- را مهار كند. ما ايراني ها با شخصيت هاي تاريخي مان خيلي احساسي برخورد مي كنيم. يا مريدشان مي شويم و دربست قبولشان مي كنيم. يا تحمل اسمشان را هم نداريم. برخورد منطقي آن است كه بپذيريم هر كدام خوبي هايي داشته اند و بدي هايي. خوبي هايشان را برگيريم و از نامشان براي جذب توريست استفاده كنيم. بگذاريد مثال بزنم. ببينيد! از جمله مكان هايي كه در تبريز پتانسيل جذب توريست دارند محله هكماوار (حكم آباد) است. كتابي در باره ي تاريخ اين محله ي قديمي منتشر شده. ابنيه اي دارد كه جزو ميراث فرهنگي ثبت شده و مي توان بازديد كردو... در تاريخ چند صد ساله اخير سرنوشت ساز بوده. اما دليل شهرت اصلي اين محله چيست؟ اگر در تبريز زندگي كنيد احتمالا اولين چيزي كه به يادتان مي آيد (قارپز) هندوانه ي آن است. اما تهراني ها و اصفهاني ها و مشهدي ها-كه بناست به عنوان گردشگر به شهر ما سفر كنند- اين را نمي دانند! ولي حداقل برخي از ميان آنها تاريخ مشروطه را خوانده اند و نام هكماوار برايشان آشناست وياد آور شخصي كه هم مريد زياد داشته (و هنوز هم دارد) و هم مخالف سرسخت. كاري به درستي و نادرستي عقايد آن شخص در اينجا ندارم. قبلا هم گفته ام من در اين وبلاگ اين رويه را برگزيده ام كه نه در مدح و نه در تقبيح مشاهير در خاك خفته (چه اسطوره هاي مثبت و چه منفي) چيزي نگويم. دليلش را هم قبلا در موردي ديگر توضيح داده ام.
اينجا فقط مي خواهم بگويم حال كه اين شخص سال هاست چشم از جهان فروبسته چرا با حب و بغض به او بنگريم. بهتر نيست به جاي آن از نام او براي جذب توريست به هكماوار سود بجوييم؟!
اين نگرش در كوتاه مدت باعث مي شود توريسم رونق بگيرد و در بلند مدت باعث مي شود ما تاريخ خود را بدون حب و بغض بازبيني كنيم و در نتيجه از هر شخصيت تاريخي جنبه هاي مثبتش را برگيريم و از جنبه هاي منفي اش دوري جوييم. تور ليدر ونويسنده ي وبلاگ توريستي فقط بايد به چند نكته ي تاريخي كه از نظر توريست جذاب ممكن است باشد اشاره كند. نبايد در موضع قضاوت تاريخي در مورد شخصيت هاي تاريخي بنشيند. توريست نه حوصله ي شنيدن ابراز ارادت دارد ونه علاقه مند است در اين چند روز تعطيلش لعن و نفرين بشنود. او فقط مي خواهد خاطره بياندوزد و بعد از برگشتن بگويد خانه ي فلان آدم مشهور را هم ديديم. اگر خيلي علاقه مند شد خودش مي رود و مطالعه مي كند و خود قضاوت تاريخي خود مي كند.
(اگر درست به خاطر داشته باشم «زينب پاشا» هم از همين محله ي هكماوار برخاست. اگر مي خواهيد در مورد تبريز وبلاگي براي جذب توريست راه بياندازيد پيشنهاد مي كنم از رد پاهاي زينب پاشا شروع كنيد.)
پي نوشت: درست است كه در حال حاضر افراد كتاب خوان در جامعه ي ما كم هستند و حتي درصد كساني كه كتاب هاي خيلي مشهور مانند تاريخ مشروطه خوانده اند ناچيز است. اما توريسم فرهنگي كه پا بگيرد معلومات عمومي افراد از طريق شنيدن خاطره هاي سفر بستگان و آشنايان بيشتر مي شود و همين به نوبه ي خود توريسم فرهنگي را دامن مي زند( به قول مهندسين الكترونيك فيدبك مثبت مي دهد). توريسم به تدريج از طريق اطلاعات رساني خودجوش مردمي توريست ها زياد مي شود.