۱۳۸۸ آبان ۸, جمعه

تخصصي با غير تخصصي

همان طوري كه قبلاً گفتم حفظ محيط زيست يك موضوع تخصصي است. دامنه آن هم خيلي وسيع است. از سياست گذاري انرژي در سطح جهاني و كشوري گرفته تا مصرف آب و مواد شوينده و بازيافت زباله در آشپزخانه منازل. همان طوري كه ديديم حتي يك موضوع به ظاهر ساده مانند رها سازي ماهي قرمز هفت سين در رودخانه ها و بركه ها وآبگير هاي طبيعي مي تواند براي محيط زيست مسئله ساز باشد. بدون نظر خواستن از يك متخصص نبايد چنين اقدامي كرد. تخصص محيط زيست شاخه هاي فراوان دارد. برخي رشته ها مانند معماري يا عمران فوق تخصص محيط زيست دارند.
وقتي من دانشجو بودم به يكي از دوستانم كه او هم دانشجو بود پيشنهاد دادم كه يك فعاليت دانشجويي براي حفظ محيط زيست شروع كنيم.
دوستم در جواب گفت كه چرا ما بايد چنين كاري كنيم. به من يادآوري كرد كه كساني هستند كه متخصص محيط زيست هستند و در اين باره معلوماتي بسيار وسيع تر از ما دارند. دوستم تاكيد كرد كه چنين كساني خيلي بهتر از ما مي توانند در جهت حفظ محيط زيست فعاليت كنند. البته اين صحيح است كه يك متخصص مي تواند كارهايي بكند كه از عهده يك غير متخصص بر نمي آيد. اما وجود متخصصين محيط زيست (كه قطعا وجودشان ضروري و مغتنم است) به اين معني نيست كه نبايد فعاليتي توسط غير متخصصان انجام گيرد.
ببينيد! فرض كنيد در كشور ما به اندازه لازم متخصص محيط زيست كارآمد ماهر و باسواد وجود دارد. (من آمار ندارم اما بنا به مشاهده نتيجه كار تصور نمي كنم اين فرض درست باشد . با اين حال اجازه بدهيد با همين فرض جلو برويم.) حال فرض كنيد من به عنوان يك شهروند معمولي غير متخصص و نا آگاه دو تا ماهي هفت سينم را در تالابي رها مي كنم و به خانه بر مي گردم! بعد صد تا متخصص ماهر و كارآمد بايد بيايند و دسته گلي را كه من به آب داده ام جمع كنندو چه بسا موفق هم نشوند. حفظ محيط زيست مسئله اي است كه جنبه اي از آن كاملا اجتماعي است. بايد آگاهي اجتماعي غير متخصصان بالا رود. گروه هاي مردمي و دانشجويي مي توانند به طور موثر اين نقش را ايفا كنند. مردم ما كه زياد روزنامه خوان نيستند! برخي هم كه تيتر خبرهاي سياسي روزنامه ها را دنبال كنند به سراغ بخش محيط زيست آن نمي روند. صداو سيما هم كه...
پس من وشما بايد آگاهي خود را با مطالعه و با مشاوره با متخصصين بالا تر ببريم و سعي نماييم كه حداقل افراد دور و بر خود را در مورد لزوم حفظ محيط زيست و راه هاي آن آگاه سازيم. تحقق اين امر يك كار اجتماعي وسيع مي طلبد كه از عهده متخصصين امر به تنهايي بر نمي آيد. در كشورهاي پيشرفته دنيا در كنار انواع و اقسام متخصصان محيط زيست گروه هاي دانشجويي و مردمي غير متخصص هم فعاليت مي كنند. همين افراد ند كه آگاهي عمومي را بالا مي برند.

۱۳ نظر:

ناشناس گفت...

Mitra says: Good point. It is all about raising the common sense. In Iran (and many other places too) only the college education is considered necessary. I believe what we are missing is an overall understanding and application of what we have learned in any level of education. By the way, Yasaman I congratulate you on taking this step. It is certainly brave to get yourself into such a broad and debatable topic and out of your expertise ( which of course will be legitimate since you are doing your research). Of course, I would suggest that at some point when your research and materials got mature, talk to a Freeland writer/journalist. I very much believe that your ideas could be the contents of an independent Iranian newspaper or newsletter.

Unknown گفت...

دکتر:
اینکه متخصصان باید بیان و یه پژوهش خودشون رو به صورت ساده بیان کنن خوب جای خود اما از همون جهت که حفظ محیط زیست برای سلامتی و حفظ جامعه هست بعضی کاراش هم لازم به ذکر نیست
یکی اش حمام رفتن که به مدت طولانی و شر شر اب درسته که حال میده اما اسراف پیامبر اون همه سال پیش غسل رو با یه پارچ میکردن

من با اجازتون در مورد تلویزیون مخافم با شما چون همه بلاخره تلویزیون میبینن و از همه مهمتر بچه هان (بسیار مهمن در وادار کردن مادر و پدر) اگر تلویزیون به جای تبلیغ امید به بخت و اقبال ازین پیام ها بده بیشتر کار میگیره بدیش اینه که واسه تلویزیون صرف مالی نداره

به نظرم با اجازتون از کارایی مثل ماهی ازاد نکردن - اشغال رها نکردن چه در فضای سبز چه در اب -.... بیشتر کاربردی
:)))

Unknown گفت...

یاسمن جان واقعا دستت دارد نکنه كه راجع به محیط زیست مینویسی. متاسفانه آگاهی دادن یک طرف و بعد پایبندی اخلاقی و آموزش فرهنگی كه ما را ملزم به انجام انها بکنه یک طرف دیگه. مگر کسی كه رانندگی میکنه قوانین را بلد نیست و نمیداند كه با زیر پا گذشتن قوانین رانندگی جان خودش و بقیه را به خطر می اندازد یا مگر همه ما نمیدانیم كه اشغال ریختن در خیابان کار درستی نیست. چرا راه دور برم خود من به بعضی از نزدیکان ایرانی و تحصیل کرده خارج کشور خیلی گفتم چرا بهتر است ماشین های کم مصرف بگیریم اما باز هم حرفهای من را میشنوند و با تمسخر به من میگویند در عوض این ماشینها ی بزرگ شیکتر و راحت تر هستند یا وقتی میگویم ظرفهای یک بآر مصرف خیلی به محیط زیست صدمه میزنند کمی در مصرف انها اعتدال به خرج بدهیم باز هم خیلی اهمیت نمیدهند. ببخشید كه یک کم مایوسانه حرف زدم اما فقط منظورم این بود كه باید به اینکه چطور میشود بعد از اینکه آگاهی را پیدا کردیم خود و اطرافیانمان را مقید به انجام آن هم بکنیم فکر کنیم.

منجوق گفت...

ايزولد جان،
من با شما درباره تاثير گذاري تلويزيون علي الاصول موافقم. اما صدا وسيماي ما همان است كه هست. عيب هايش هم يكي دوتا نيست. در برابر انبوه برنامه هاي بي محتوا و حتي بدآموز (ترويج و تطهير چند همسري، ترويج مردسالاري، ترويج خرافات، ترويج بددهني و بي شرمي، ترويج خشونت و...) هر از گاهي برنامه هاي آموزنده در مورد محيط زيست هم پخش مي كند. آنها هم اغلب دوبله برنامه هاي خارجي هستند. دوبله شان هم چندان خوب نيست. بيننده ها نمي توانند با آن برنامه ها ارتباط برقرار كنند و همذات پنداري نمايند. سبك و سطح زندگي آن خارجيان را از زندگي خودشان بسيار دور مي بينند در نتيجه برنامه هاي دوبله شده خارجي را در مورد محيط زيست جدي نمي گيرند.

هر از گاهي هم كه عده اي دلسوز در صدا و سيما برنامه هاي مناسب محيط زيستي تهيه مي كنند باز هم مردم چندان توجه نمي كنند. علت آن است كه مردم به صدا و سيما اعتماد ندارند علت هم عملكرد خود صدا و سيماست. در اين شرايط من و شماييم كه بايد به ترويج حفظ محيط زيست بپردازيم.

سیما گفت...

یاسمن جان این لینک رو دیدی؟

http://zamaaneh.com/rohani/2009/10/post_291.html

ایران، دهمین کشور تخریب‌کننده محیط‌ زیست

ممنون به خاطر این سری یادداشت هات.

منجوق گفت...

ايزولد جان،
در مورد نكته شما درباره اسراف در مصرف آب صد در صد موافقم. ان شاء الله اگر گرفتاري خاصي پيش نيايد و من بتوانم برنامه ام را ادامه دهم، در مورد آب من نوشته ها ي متعددي در وبلاگم منتشر خواهم كرد.
ماجرا اين است كه خيلي از ايراني ها گمان مي كنند توصيه پيامبر اسلام و متفكران و معلمان اخلاق قديم در مورد صرفه جويي در مصرف آب مال گذشته هاست و اكنون موضوعيت ندارد.
در صورتي كه اين تصور غلط است. ببينيد منابع آب اكنون كمابيش همان است كه زمان پيامبر بوده با اين حال جمعيت به طور سرسام آوري زياد شده. درنتيجه توصيه پيامبر اكنون حتي بيش از زمان خودش اكنون موضوعيت دارد.
تنها در روش ها بايد بازبيني كرد و فن آورهاي جديد و بديع براي جلوگيري از اسراف را بايد به كار گرفت. اين يك ضرورت است.

منجوق گفت...

مسئله آب تبعات اجتماعي و سياسي فراوان دارد. من در جايي خواندم كه مسئله آب زاينده رود و تونل كوهرنگ از زمان ساسانيان (پروژه كوهرنگ از آن موقع مطرح بوده) در آمدن و رفتن حكومت ها نقش داشته.


آب زاينده رود دارد خشك مي شود. من نمي دانم كه علت چيست اما برخي مي گويند علت هدايت آب به ديگر مناطق است.
چه طور ممكن است چنين شايعه اي باشد اما تبعات سياسي نداشته باشد؟

منجوق گفت...

غزال جان،

فرق هست بين "دانستن" يك چيز و "درك ابعاد و بزرگي مسئله".
تيپ افرادي را كه تو مي گويي من مي شناسم. اتفاقا در موقع نوشتن همان مقاله در FToIبا نظراتشان در مورد محيط زيست آشنا شدم و متوجه شدم تاچه حد اطلاعاتشان كم است. از آن جايي كه خود را با سوادترين و باهوش ترين ايرانيان مي دانند نيازي هم نمي بينند كه در اين باره مطالعه اي كنند. وقتي از محيط زيست مي گوييم گمان مي كنند منظور ما اين است كه صد سال ممكن است سيلي بيايد. جوابي را كه از اديتور FToIگرفتم دقيقا به خاطر دارم. چيزي گفت به اين مضمون "خوانندگان ما بچه هاي 17 ساله نيستند كه وقتي به آنها بگويي زمين صد سال ديگر نابود مي شوند احساساتي بشوند و به هيجان بيايند."

اين شخص درك نمي كرد تبعات تخريب محيط زيست مدت هاست كه گربانگير ما شده. حاشيه نشيني روستاييان در حاشيه كلانشهر ها دعواها و جنگ ها برسر آب سيل هاي ويرانگر آلودگي هوا در تهران و بيماري هاي تنفسي ناشي از آن و هزاران موضوع ديگر همگي با اين مسئله در ارتباط هستند. در هر حال من در جوابم به مسئولين FToIنوشتم كه burt Richterبرنده جايزه نوبل كه 73 ساله است وقت ارزشمند خود را مي گذارد و در مورد محيط زيست اين ور واون سمينار مي دهد. خلاصه با اوردن نام يك نوبليست و قايم شدن پشت سر وي موفق شدم آن مقاله را در FToI به چاپ رسانم

منجوق گفت...

اما غزال جان، من مانند تو نااميد نيستم. باور دارم تاثير گذاري نوشتن در وبلاگ و فيس-بوك و صحبت در جمع هاي خانوادگي خيلي زياد است. البته همه كس گوش شنوا ندارد. به خصوص آنان كه توهم نبوغ دارند با سفسطه بازي از گوش كردن حذر مي كنند.
براي همين هم نبايد وقت خود را روي اين گونه آدم ها هدر دهيم.
اما اين گونه صحبت ها مخاطبين خود را پيدا مي كنند و مي توانند تاثير گذار باشند.

منجوق گفت...

البته از حق نبايد گذشت! اگر سايت FToIنبود من نمي توانستم عقايد خودم در مورد محيط زيست منتشر كنم. مسئولين سايت خيلي زحمت مي كشيدند و خيلي هم حرفه اي عمل مي كردند اما به اهميت حفط محيط زيست واقف نبودند. به هر حال پس از انتشار آن مقاله استقبال خوبي از طرف خوانندگان شد. استقبال خواننده ها نشان مي دهد كه اين گونه نوشتن ها تاثيرگذار هست.
جو امروز ايران براي پذيرش فرهنگ محيط زيست بسيار مستعد تر از ده سال پيش است. بچه هاي دهه شصت كه تعدادشان هم ماشاء الله زياد است در آستانه تشكيل خانواده و استقلال مالي از والدين هستند. در مورد جا انداختن فرهنگ محيط زيست من قويا معتقدم: يا حالا يا هيچ وقت!

منجوق گفت...

سامانه 122

برای سادگی ارتباط مشترکان با شرکت، خط تلفن ۱۲۲ بطور شبانه روزی آماده پاسخگوئی به مشترکین و دریافت پیامها و پیشنهادهای آنها می باشد.
شهروندان تهرانی می توانند در همه ساعات شبانه روز در صورت مشاهده هرگونه نقص در ارائه خدمات یا خرابی در تاسیسات شبکه و انشعابات آب , با تلفن ۱۲۲ تماس گرفته و شرکت آب و فاضلاب تهران را آگاه نمایند.
http://www.tpww.co.ir/samamane-fa.html

منجوق گفت...

تلفن هاي ضروري در تبريز:

http://www.azarbar.org/hamaiesh/emergency.htm#f7

5557777

خرابی آب (تبريز)

منجوق گفت...

كافيست اين شماره ها را وارد موبايل خود كنيم و هر كجا در خيابان نشتي آب مي بينيم گزارش دهيم. با همين اقدام ساده كلي جلوي اسراف در مصرف آب را مي گيريم.